Popüler Kültür ve Gençlik Yaz Filmleri

Tatil dönemlerinde sadece bizlerin yaptığı planlar değil, aynı zamanda film ve sinema sektörü de bir tatil molası vermeye hazırlanıyor. Bazı yaz sezonu içerikleri devreye giriyor ve bütün günlük hayatımızı bir anda tatil modu ile geçirmeye meyilleniyoruz, meyillendiriliyoruz. İşte bu meyillendirmede özellikle popüler kültürün sunduğu ve dayattığı içeriklerin etkisi yadsınamaz.

Popüler Kültür ve Etki Boyutu

Tatile hazırlanma, “yaza başlangıç” sürecinde çıkan yaz, tatil ve aşk filmleri çalışmak zorunda olduğumuzu bizlere tekrar hatırlatarak, tatil planları ile bizleri baş başa bırakıyor. İşte bu yüzden eskiden bugüne baktığımızda genelde özellikle gençlik yaz filmleri aklımızda bambaşka bir yerde, bizleri büyülemiş dahası kültürümüze bile yerleşmiş durumda. Popüler kültürün (pop kültür) bir parçası olan bu ürünler aslında sandığımızdan daha fazla etki boyutuna sahip.

Her kesimden insanı etkileyen bu filmler özellikle milenyumlular ve Z kuşağının akıllarında bambaşka bir yerde. Öyle ki bu filmler ve yarattığı etkiler, saymakla bitmez. Ekranlara kenetlenip o dünyada yaşamak istemek, özenmek, kendi hayatımızla kıyaslamak… Elbette ergenliğe geçiş sürecinde filmlerin yarattığı bu büyünün hem pozitif hem de bir yandan negatif etkileri var. Şimdi dönüp baktığımızda da aslında bu düşüncelerin sadece o zamanlarda kalmadığını görebiliyoruz. Zamanında tükettiğimiz onca içeriğin hem o zamanki davranışlarımızı hem de belki şimdilere gelene kadar gelecek planlarımızı şekillendirdiğini söylemek mümkün.

Popüler Kültür ve Ürünleri

Popüler kültür özellikle 20. yüzyıldan sonra toplumun modernleşmesi, toplumun ortak ilgi kültürünün oluşturulmasıdır diyebiliriz. Kavram ilk olarak Amerika’da kitle kültürü ile karşılaştırılmış ve sonucunda bazı tartışmaları doğurmuştur. Aslında doğuşuna baktığımızda kavram, elit kısma karşın halkın kültürünün korunması için doğmuş bir ideolojidir. Kullanım olarak ise “Popüler kültür” bilinen bir alan jargonu kavramıyken, “Pop kültür” daha çok ortam jargonudur. TDK’da bu ise kavram: (isim), “belli bir dönem için geçerli olan, hızlı üretilen ve hızlı tüketilen kültürel ögelerin bütünü” olarak yer alır. Popüler kültür günümüzde yükselen trendlerin, halkın ortak kabul ettiği tercihlerin ve yaygın kültür ürünlerinin bir karşılığı olarak kabul edilmektedir.

Kapitalizm, popüler kültürü bir araç olarak kullanır. Bu ortak anlayışlar insanı tüketmeye iter ve tüketim artık toplumda öyle bir boyuttadır ki tüketimin gerçekleştirilemediği yerde bir özenti doğar. İşte bu özenti ve tüketim hevesi de tam olarak endüstri piyasasını besler, kültür endüstrisini oluşturur, insanları tekdüzeleştirmeye çalışır ve emperyalizmin ana besin kaynağı haline gelir.

Anthony Giddens, bu sahte modernelşeme için “toplumsal hayatın tüm alanlarındaki ölçütlerin rasyonelleşmesi veya rasyonelleştirilmesi” der. Özetle aslında modern olma algısı ile endüstrileşen toplumun sahip olması gereken bilgi ve kültür birikiminin bir kısmını popüler kültür oluşturur diyebiliriz.

Popüler kültüre ait olan unsurlar dönemlere ve türüne göre farklılık gösterir. Bu ürün bir kişi, dizi veya alet olabilir. Bunlara özellikle Z kuşağı bağlamında örnek vermek gerekirse, Harry Potter serisi, Demi Lovato, Game of Thrones, İpad… Şimdi gelelim özellikle döneminde popüler olmuş gençlik yaz filmleri ve etkilerine.

2000’den Bugüne Kült Gençlik Yaz Filmleri

RIP Girls (Sörfçü Kızlar) 2000 yılında çıkan bu film IMDB’den 5,9 puan almış. Film bir Disney Channel filmi, konusu ise kısaca Hawaii’ye taşınan bir genç kızın arkadaşları ve ailesi ile yaşadığı yer yer drama ve heyecanlar. Başlıca oyuncular: Camilla Belle ve Dwier Brown.

Cheetah Girls (Çita Kızlar) 2003 yılında çıkan bu filmin IMDB puanı 4,8. Bu film de bir Disney Channel filmi. Kısaca özetlemek gerekirse, 4 arkadaş yaz döneminde bir müzik yarışması için hazırlık yapıyor ve sonucunda yarışmaya katılma şansı edinebiliyorlar, bu süreçte yaşadıkları trajiler ve olaylar da filmin akışını belirliyor. Başlıca oyuncular: Raven-Symoné, Adrienne Houghton, Kiely Williams ve Sabrina Bryan.

The Sisterhood of the Traveling Pants (Gezgin Pantolon Kardeşliği) 2005 yılında çıkan bu film, IMDB’den 6,5 almış. Bir Warner Bros yapımı olan film, 4 kız arkadaşın yaz tatilinde yaşadığı serüvenleri ve dostluğunu anlatıyor. Başlıca Oyuncular: Amber Tamblyn, Alexis Bledel, Blake Lively ve America Ferrera.

Aquamarine (Denizden Gelen Kız), 2006 yapımı bu filmin de IMDB puanı 5,4 ve 20th Century Fox yapımı. Özetle filmde, biri denizkızı 3 arkadaşın dostluğu ve yaz boyu yaşadıkları aktarılır. Başlıca Oyuncular: Emma Roberts, Sara Paxton ve JoJo.

High School Musical (Yıldızlar Takımı) yine 2006 yapımı bu film, IMBD’den 5,5 almış ve bir Disney Channel filmi. Hepimizin aşina olduğu bu film, kısaca yaz tatili boyunca okul müzikalinin seçmelerine ve müsamereye hazırlık sürecinde doğan entrika ve heyecanları anlatıyor. Başlıca Oyuncular: Zac Efron, Vannessa Hudgens, Ashley Tisdale, Monique Coleman, Lucas Grabeel ve Corbin Bleu.

Camp Rock (Rock Kampı) da 2008 yılında yayımlanmış bir diğer film ve IMBD puanı 5,2. Film bir Disney Channel filmi ve konusu ise yaz tatilinde rock kampına giden ergenlerin kamp sonundaki müzik yarışmasına hazırlık sürecindeki enrika, trajedi ve hayecanların sonuçları. Başlıca Oyuncular: Demi Lovato, Jonas Brothers (Joe Jonas, Kevin Jonas ve Nick Jonas), Meeghan Martin ve Maria Canals-Barrera.

Last Song (Son Şarkı) filmi de 2010 yılında Walt Disney ve Motion Pictures tarafından oluşturulmuş bir film ve IMDB puanı 6,0. Konusu ise yaz tatilinde tanışan iki gencin aşkı ve yaşadıkları. Başlıca oyuncular: Miley Cyrus, Liam Hemsworth ve Greg Kinnear.

Monte Carlo, 2011 yılında 20th Century Fox tarafından yayımlanmış bir film ve IMDB puanı 5,8. Konusu ise yaz tatilinde anlık bir kararla bambaşka bir şehre giden genç kızın başına gelen trajediler ve aşk hikayesi. Başlıca oyuncuları: Selena Gomez, Leighton Meester, Cory Monteith ve Katie Cassidy.

L.O.L 2012 yılında gösterime girmiş ve IMDB puanı ise 4.4. Lionsgate yapımı bu filmin konusu, tatil için bir okul gezisi sonrası yeni okul dönemine doğru en yakın arkadaşıyla ilişkileri değişen bir kızın annesiyle yaşadıkları ve yaşadığı heyecanlar. Başlıca oyuncular: Miley Cyrus, Douglas Booth, Demi Moore ve Ashley Greene.

Teen Beach (Gençlik Plajı) 2013 yılında yayımlanmış ve IMDB puanı 5,9 ve yine Disney Channel yapımı. Konusu da, ansızın bir plaj müzikalinin içine düşen iki sörfçünün başına gelen aşk ve heyecanlar. Başlıca Oyuncular: Ross Lynch, Maia Mitchell, Gracie Gillam, Garett Clayton ve John DeLuca.

The Last Summer (Son Yaz) 2019 yılında yapılmış ve IMD puanı 5.5. Walt Disney Studios ve Motion Pictures yapımı bu Netflix filmin konusu, üniversiteye gitmeden önceki son yazlarında hayalleri, ilişkileri ve kimlikleriyle yaşadıkları sorunlar. Başlıca oyuncular: K.J Apa ve Maia Mithcell.

Son olarak In the Heights (Tepelerde) 2021 yapımı bu film de IMDB’den 7,3 almış ve Warner Bros yapımı bu HBO filmde anlatılan ise kendisine miras kalan bir dükkanı kapatıp Dominik’e yerleşmek isteyen bir gencin yaşadığı kararsızlık, heyecan ve aşk hikayesi. Başlıca oyuncular: Anthony Ramos, Corey Hawkins, Leslie Grace ve Melissa Barrera.

Popüler Kültür ve Kült Gençlik Yaz Filmleri

Yukarıda bahsi geçen tüm filmler genel kalemde ele alındığında aslında gözle görülür benzerlikler olduğu söylenebilir. Bunlardan ilki yapımcılar. Her bir filmin yapımcısını incelediğimizde genel olarak özellikle 2000’ler kuşağının aklında ve anılarındaki çoğu film Disney‘e ait. Disney Channel zaten Walt Disney’a ait, bu sebeple iki yapımcı da aslında aynı. Disney’den sonra yine en çok dikkat çeken yapımcılar yine streaming hizmeti sunan dijital kaynaklar (Netflix veya HBO)

Genel olarak oyuncular da incelendiğinde görülen şu ki, zamanında Disney Channel veya Nickelodeon dizilerinin oyuncuları arasında yer alanlar en çok filmde oynamış olan isimler. (Miley Cyrus, Selena Gomez ve Maia Mitchell…) Konular da genel bağlamda aşk, heyecan veya aileyle zıtlaşmalardan oluşuyor. Disney Channel, Netflix, HBO veya 20th Century Fox’a baktığımızda bu film-dizi yapım şirketlerinin hepsi Amerika menşeili. Özetle zamanının büyük popüler kültür ürünlerinin çoğunu incelediğimizde neredeyse hepsinin 1. dünya ülkeleri olan Amerika, Japonya veya Batı Avrupa tarafından dünyaya empoze edilmiş olduklarını söylemek mümkün. Bu yazıda incelenen spesifik 2000’ler kuşağı ve Z kuşağının yazları bu filmlerle beraber içine düştüğü büyünün de kaynağının özellikle ABD emperyalizmi olduğunu söyeleyebiliriz.

Kaynakça:

Rafique, Shanawer & Khan, Mohsin & Bilal, Hira. (2022). A Critical Analysis of Pop Culture and Media. VII. 173-184. 10.31703/grr.2022(VII-I).17.

Kubrak, Tina. (2020). Impact of Films: Changes in Young People’s Attitudes after Watching a Movie. Behavioral Sciences. 10. 86. 10.3390/bs10050086.

Coşgun, Melek. (2012). Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu. Batman Üniversitesi. Yaşam Bilimleri Dergisi. Dergipark. Seri: 1, Sayı: 1. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/313608